بازار کار جهانی تبدیل به محیطی با عدم قطعیت بالا و مستمر در سطح جهانی شده است. مسالهای که سرمایه گذاریهای کسب و کارها، به ویژه بنگاههای کوچک و متوسط و دستمزدهای واقعی را کاهش داده است. از طرف دیگر نیروی کار را به سمت مشاغل غیر رسمی هدایت کرده است.
پیشرفتهایی که طی یک دهه گذشته در زمینه کاهش فقر به دست آمده نیز تا حد زیادی متزلزل شده است. از طرف دیگر روند همگرایی در استانداردهای زندگی با کیفیت کار در سراسر جهران متوقف شده است.
همزمان کاهش رشد بهره وری را بدنبال داشته و تلاش برای یافتن شغل مناسب را نیز دشوارتر کرده است.
بازار کار جهانی و نرخ شکاف شغلی مشاغل
شکاف بازار کار جهانی و مشاغل در سال ۲۰۲۳ به 473 میلیون نفر رسید که معادل نرخ شکاف شغلی ۱۲.۳ درصد است. شکاف جهانی شغل، معیار جدیدی از میزان نیاز برآورده نشده به اشتغال در جهان است که از مجموع 205 میلیون نفر بیکار (معادل نرخ بیکاری ۵.۸ درصد) و 268 میلیون نفر خارج از بازار کار تکمیل می شود. گروه اخیر اگرچه فاقد معیارهای بیکاری هستند و جزو بیکاران محسوب نمیشوند.
ولی به دلیل اینکه نیازهای آنها برای اشتغال براورده نمی شود، از جمعیت فعال در جستجوی کار خارج شدهاند.
افرادی که درآمد پایینی دارند، بیشتر در معرض شکاف شغلی هستند
این شکاف در بازار کار جهانی به ویژه برای زنان و برای اقتصادهای در حال توسعه زیاد است. اگرچه در اکثر مناطق جهان مردان و زنان تقریباً نرخ بیکاری مشابهی دارند ولی شکاف شغلی برای زنان 15 درصد است، در حالی که این رقم برای مردان ۱۰ درصد است.
مسئولیتهای شخصی و خانوادگی (از جمله کار بدون مزد برای مراقبت)، دلسردی ناشی از فقدان فرصتهای شغلی مناسب و کمبود امکانات برای بازآموزشی میتواند موجب شود تا بسیاری از افراد از جستجوی شغل منصرف شوند و یا در کوتاه مدت دسترسی آنها به کار محدود شود. گروه کاری برای درآمد پایین و با درآمد متوسط-پایین، نرخ شکاف شغلی بالا و بین 13 تا 20 درصد دارند. در حالی که شکاف مزبور برای کارهای با درآمرد متوسط-بالا حدود 11 درصد و برای کارهای پردرآمد، فقط 8 درصد است.
===
===
بازار کار جهانی
۴۷ درصد از مردم سراسر جهان تحت پوشش بیمههای حمایتی نیستند
گزارش بازار کار جهانی نشان میدهد، در سال 2022، حدود 2 میلیارد نفر دارای شغل غیر رسمی بودند. اگرچه بروز اشتغال غیر رسمی بین سالهای 2004 تا 2019 به میزان 5 درصد کاهش یافت ولی بهبود اشتغال در دوران بروز بحران کووید-19 عمدتاً ناشی از اشتغال غیر رسمی و افزایش اشتغال در این حوزه بود.
اما یکی از علتهای اصلی که مشاغل غیر رسمی را به تبدیل به شاخصی منفی میکند این است که این مشاغل فاقد بسیاری از ویژگیهای روابط رسمی شغلی هستند.
مسالهای که برای پشبرد عدالت اجتماعی مهم است. به عنوان مثال شاغلان غیر رسمی نسبت به همتایان رسمی خود دسترسی بسیار کمتری به سیستمهای حمایت اجتماعی دارند.
همچنین تنها 47 درصد از مردم سراسر جهان به طور موثر تحت پوشش حداقل یک نوع بیمه یا حمایت اجتماعی هستند.
به عبارتی دیگر بیش از 4 میلیارد نفر از مردم جهان فاقد هرگونه حمایت اجتماعی هستند.
حدود 214 میلیون نفر شاغل یعنی حدود 4.6 درصد از کل شاغلان جهان، در فقر شدید (برابر با درآمد کمتر از ۱.۹ دلار آمریکا در روز براساس برابری قدرت خرید) به سر میبرند. این موضوع برای کارهای کم درآمد شدیدتر و رو به افزایش است.
به ازای هر مرد غیرفعال اقتصادی دو زن غیر فعال وجود دارد
وضعیت زنان و جوانان در بازار کار به طور قابل توجهی بدتر است. این واقعیت نشاندهنده وجود نابرابریها بزرگ در بازار کار در بسیاری از کشورهاست. در سطح جهانی، نرخ مشارکت زنان در نیروی کار در سال 2022 به ۴۷.۷ درصد رسید، در حالی که این میزان برای مردان ۷۳ درصد بود. شکاف ۲۴ رصدی میان نرخ مشارکت زنان و مردان به این معناست که به ازای هر مرد غیرفعال اقتصادی دو زن غیرفعال وجود دارد.
گروه جوانان (15 تا 24 ساله) در تأمین شغل مناسب با مشکلات شدیدی روبرو هستند. نرخ بیکاری آنها سه برابر بزرگسالان ( 25 سال یا بالاتر) است. به طور میانگین بیش از یک نفر از هر پنج نفر از جوانان در جهان – معادل نه در حال تحصیل، نه در حال آموزش و نه شاغل هستند.
منبع: معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران