نقشه بانکداری باز جهانی چیست؟ به تازگی (مهرماه سال ۱۴۰۲) نقشه‌ای از به‌روزترین بازتاب پیشرفت جهانی به سمت بانکداری باز، مالی باز و داده باز از سوی نهاد کانسنتوس منتشر شده است.
این نقشه نشان می‌دهد که در یک سال گذشته ۶۸ کشور معادل ۳۵ درصد از کل جهان ازجمله عربستان، قطر، بحرین و ترکیه در حال توسعه و انجام اقداماتی در این سه حوزه بوده‌اند و این موضوع در حالی است که ایران در این نقشه جایی نداشته و در میان کشورهای خاکستری قرار دارد.
بانک مرکزی به تازگی دستورالعمل نحوه تأسیس و فعالیت نئوبانک‌ها را به شبکه بانکی ابلاغ کرد که این دستورالعمل، از زمان انتشار با انتقادهایی از سوی فعالان فین‌تک همراه بوده است.
کانسنتوس در این نقشه با استفاده از سه مولفه به بررسی وضعیت کشورها در صنعت بانکی پرداخته است. اول اینکه کشورها در کدام یک از سه حوزه بانکداری باز ، مالی باز و داده باز ورود کرده‌اند، دوم اینکه قوانین و سیاست‌گذاری در این کشورها به چه شکل است و به زبان دیگر بازارها نظارتی، ترکیبی یا مبتنی بر بازار هستند و سوم اینکه آیا اکوسیستم در هر یک از این حوزه‌ها توسعه یافته یا در حال توسعه است؟
به عبارتی آیا آن کشور در مسیر رسیدن به انتهای این بلوغ است یا خیر؟
۱. عبور از بانکداری باز و حرکت به سمت بیمه‌گری باز و سرمایه‌گذاری باز
اتحادیه اروپا از بانکداری باز عبور کرده و در مسیر مالی باز، بیمه‌گری باز و سرمایه‌گذاری باز است.
۲. اروپای شرقی و آسیای مرکزی و حرکت به سمت بانکداری باز
یکی از مناطقی که نام آن در تحلیل‌های بسیاری از فعالان تکرار شد EECAN بود. این منطقه شامل ۱۴ کشوری است که شبکه اروپای شرقی و آسیای مرکزی را تشکیل می‌دهند بیش از 50 درصد از این شبکه دارای قوانین در حال اجرا یا فعال است.
۳. بانکداری باز هنوز بازیگران کمی دارد
براساس این نقشه مفهوم داده باز همچنان بازیگران محدودی در دنیا دارد. کشورهایی مانند استرالیا، نیوزلند و کلمبیا جزو اولین بازیگرانی هستند که وارد این حوزه شده‌اند.
۴. بازیگران جدید می‌آیند…
طبق این نقشه پیش‌بینی می‌شود که تعداد کشورهای فعال در این نقشه افزایش می‌یابد و اجرای بانکداری باز در سال 2024 تشدید خواهد شد.
۵. چرا نامی از ایران نیست؟
شش کشور عمان، امارات، بحرین، قطر، عربستان و مصر از حوزه خلیج فارس نیز به حوزه بانکداری باز ورود کرده و در حال توسعه بوده یا توسعه‌یافته هستند. اما سوالی که مطرح می‌شود، خاکستری ماندن رنگ ایران در این نقشه با توجه به بازار ۸۰ میلیونی ایران است.
برخی ناظران وجود مقررات دست و پا گیر در صنعت بانکداری را دلیل این غیبت می‌دانند.
