تراشه ها و ریز تراشه‌ها بخش الزامی و حیاتی در دنیای پیشرفته امروزی هستند در صورت نبود آن‌ها یا کمبود عرضه، دنیای امروزی با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.
اهمیت تراشه یا همان آی سی (Integrated circuit یا به اختصار IC) حالا به جایی رسیده که که گفته می‌شود بازار بین المللی عرضه و تقاضای آن مانند نفت در دهه‌های گذشته به محلی برای نزاع و رقابت‌های سنگین کشورها تبدیل می‌شود.
مساله‌ای که همین حالا هم موضوع نزاع و رقابت سنگینی میان آمریکا، چین و دیگر کشورهای آسیای شرقی مانند تایوان است.
ریز آی سی یا به بیان دیگر IC قطعه‌ای فشرده هستند که از مدارهای الکترونیکی تشکیل شده است. در صورتی که می‌توانید یک ریزتراشه را با یک دستگاه میکروسکوپی مشاهده کنید، مدارهای پیچیده و منظمی را درون آن خواهید دید. که برای طراحی هر بخش آن ماه‌ها و سال‌ها زمان صرف شده است. ریزتراشه‌ها بخش الزامی از دنیای پیشرفته امروزی به شمار می‌روند و همزمان در سال‌های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه فناوری ریزتراشه‌ها به وجود آمده است.
تراشه‌ها چرا به موضوع رقابت فناورانه کشورها تبدیل شد؟
این قطعات کوچک سیلیکون، قلب صنعتی ۵۰۰ میلیارد دلاری هستند که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ ارزش آن دو برابر شده باشد. و هر آنکه زنجیره تامین این صنعت را کنترل میکند – شبکه درهم‌تنیده‌ای از شرکت‌ها و کشورهای سازنده تراشه‌ها- کلیدی را در دست دارد که او را ابرقدرت بی‌رقیب می‌سازد.
تا جایی حالا چین و آمریکا در رقابت شدیدی در دست داشتن نبض این بازار دارند. چین می‌خواهد فناوری تولید آی سی را داشته باشد. به همین دلیل است که آمریکا، منشا اصلی این فناوری، می‌خواهد دست چین را از این چرخه کوتاه کند.
صنعتی که روز به روز پیشرفته می‌شود
هم اکنون رقابت سنگینی میان کشورها برای ساخت بهترین و کارآمدترین آی سی‌ها در جریان است؛ هرچه کوچک‌تر، بهتر. چالش چیست؟ چه تعداد ترانزیستور می‌توان روی کوچک‌ترین ویفر (زیرلایه یا برش) سیلیکونی قرار داد. ترانزیستورها کلیدهای الکتریکی کوچکی هستند که می‌توانند جریان الکتریسیته را قطع و وصل کنند.
جو وانگ، یکی تولید کنندگان این قطعه در دره سیلیکون آمریکا می‌گوید: «این همان چیزی است که در صنعت تراشه‌ها قانون مور می‌نامند؛ اینکه تعداد ترانزیستورها روی یک آی سی با مساحت ثابت هرچند سال یک بار دو برابر می‌شود و این هدف سختی برای دستیابی است.»
«این همان چیزی است که باعث می‌شود تلفن‌های ما به مرور زمان سریع‌تر شوند، عکس‌های دیجیتال بزرگ‌تر و با کیفیت‌تر شوند یا وسایل هوشمند خانه‌های ما به مرور زمان هوشمندتر و شبکه‌های اجتماعی ما پرمحتواتر شوند.»
این تراشه چقدر باریک است؟ بسیار باریک‌تر از یک تار موی انسان که بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نانومتر است.
این تراشه‌های «پیشرو» کوچک‌تر، قدرتمندتر هم هستند. به این معنی که وارد دستگاه‌های باارزش‌تری مثل ابررایانه‌ها، دستگاه‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء (آی‌او‌تی) می‌شوند.
جنگ میان کشورها هر روز داغ‌تر می‌شود
اما به تازگی آمریکا در تلاش است دسترسی چین به فناوری تولید آی سی را قطع کند. سال گذشته میلادی دولت آمریکا مقررات گسترده کنترل صادرات را اعلام کرد که فروش آی سی ها، تجهیزات ساخت آی سی و نرم‌افزارهای حاوی فناوری اطلاعات ایالات متحده به چین را برای شرکت‌ها غیر ممکن میکند، صرف‌نظر از اینکه شرکت‌ها در کجای دنیا مستقر باشند.
بر اساس این مقررات همچنین شهروندان آمریکایی و افراد دارای اقامت آمریکا هم از حمایت از «توسعه یا تولید» تراشه‌ها در کارخانه‌های مشخصی در چین منع شدهاند.
این مقررات به شدت به چین ضربه می‌زند چون برای توسعه صنعت نوپای تولید تراشه‌های خود هم سخت‌افزار و هم نیروهای مستعد را وارد کشور میکند. از آن طرف، چین هم به دنبال تامین نیازهای تراشه‌ای خود بدون احتیاج به آمریکا خواهد بود.
