تعداد خودپرداز ها در شبکه بانکی از سال 93 تا 1401 دو برابر شده است. همین آمار نشان میدهد که دستگاههای خودپرداز هنوز نتوانستهاند بهصورت کامل جای پول فیزیکی را بگیرند.
در همین راستا در این گزارش روند استفاده از خودپرداز ها را باهم مرور میکنیم.
1. صنایع بانکی و پرداخت در دنیا روند پرشتابی را در راستای دیجیتالیشدن تاکنون طی کردهاند و به تبع آن، ایران نیز با سرعت آهستهتری این مسیر را طی کرده و در سالهای اخیر بانکها و مؤسسات مالی بسیاری در کشور جهت دستیابی به مزایای فناوریهای دیجیتال به سمت ایجاد تحول دیجیتال حرکت کردهاند.
2. ابزار پذیرش موبایلی و اینترنتی ازجمله ابزارهای پرداخت رایج در دنیا هستند که پس از افزایش ضریب نفوذ استفاده از موبایل و اینترنت، تعداد این ابزارها نیز به سرعت افزایش یافت.
3. همزمان با فراگیری بانکداری الکترونیکی و دیجیتالی در جهان، پول نقد بهتدریج مسیر فراموشی را طی میکند. شیوههای پرداخت در دنیا به پرداختهای بیومتریک با چهره یا اسکن دست یا به وسیله تلفنهای همراه حتی هنگام خاموش بودنشان رسیده است.
4. مقایسه مفهومی این شرایط به نحوی است که انتظار میرود دستگاههای خود پرداز از رده خارج شوند، اما آنچه در واقعیت اتفاق افتاده خلاف این است.
5. آمار بانک مرکزی نشان میدهد روند ۱۰ساله تعداد دستگاههای خود پرداز از سال ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۱ در ایران نهتنها نزولی نبوده، بلکه همواره این روند افزایشی ثبت شده است.
6. بر اساس آمار بانک مرکزی تا پایان سال ۱۴۰۱، در مجموع ۳۴ بانک و مؤسسه اعتباری در ایران، ۶۰۴۳۱ دستگاه خودپرداز داشتهاند. یکچهارم از کل خودپردازها در تهران فعال هستند و اگر این تعداد را نسبت به جمعیت ایران محاسبه کنیم، درمییابیم به ازای هر هزار و ۴۱۲ نفر ایرانی یک دستگاه خودپرداز در شبکه بانکی فعال است.
7. طبق همین آمار، تعداد خودپردازها در شبکه بانکی از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۴۰۱ دوبرابر شده است. این روند نشان میدهد که دستگاههای خودپرداز منسوخ و حذف نشدهاند و پول فیزیکی نیز به بقای خود ادامه داده است.
البته این نکته را نیز باید در نظر گرفت که سقف روزانه برداشت وجه نقد اکنون کاهش یافته و بخش زیادی از استفاده خودپرداز به انجام انتقال پول از طریق کارتبهکارت مربوط است.